Twijfelen aan de Relatie

Als je om je heen kijkt, is er geen directe reden om je niet happy te voelen. Je hebt ogenschijnlijk alles prima op orde. Jullie wonen leuk, de kinderen gaan goed. Je hebt hobby’s, je gaat regelmatig sporten, je werk.. Ach er is altijd wat te wensen. Maar gemiddeld genomen gaat het best goed. En misschien knaagt er toch iets. Het gevoel van ‘wanneer begint mijn leven nu eens echt?’ En ‘Wanneer wordt het weer eens echt bruisend met mijn partner?’ Tot ‘Heb ik hier nog wel dertig of meer jaren zin in?’ Kortom: Je hebt het gevoel dat er meer in zit, dat dit het niet kan zijn en voor altijd blijven. Twijfelen aan de relatie overkomt je ineens. En misschien realiseer jij je op enig moment dat je relatie al vrij lang schommelt rond een zesje, met een zwakke trend naar beneden. De incidentele piek daargelaten.

Ken jij je wensen?

Veel mensen kennen wel het gevoel van ‘niet helemaal gelukkig zijn’ in de relatie, maar als je hen vraagt wat ze dan anders zouden willen, dan valt het vaak nog niet mee hieraan woorden te geven. Misschien zou jij zomaar een van de volgende zinnen kunnen uitspreken:

We komen niet heel erg aan elkaar toe en doen nog maar weinig samen
We praten niet echt meer met elkaar
Ik heb vaak het gevoel dat ik niets goed doe
Ik kom niet meer aan mezelf toe
Soms heb ik het gevoel dat ik tegen een burn out aanzit
We vrijen eigenlijk nauwelijks meer (en we vinden dat niet eens erg)
We worden vooral geleefd, soms voelt het als een opvoedpoli

Jonge gezinnen zijn het drukst. Zelfs in tijden van corona, of juist in tijden van corona. Thuis-onderwijs verzorgen en thuiswerken, werk en privé lopen steeds door elkaar. Als je van je werkplek komt, zit je meteen weer in het gezin: ontspanning en ontsnapping is vrijwel onmogelijk. Irritaties stapelen zich makkelijk op en momenten om zélf- of samen ‘af te stapelen’ worden moeilijk gevonden. En als je dan een moment met elkaar hebt: weet jij dan wat je anders zou willen? Wat jij anders zou kunnen en willen doen? Wat je wensen en verlangens zijn voor de relatie en voor jezelf? Want die vragen zijn ook buiten coronatijd relevant.

Kinderen zijn het vergrootglas op jou, je partner én jullie dynamiek

We beginnen een relatie in volle verliefdheid. Alles aan de ander is leuk en interessant. Verschillen worden vooral als spannend en complementair ervaren. We kunnen mijmeren en dromen over hoe het allemaal zal worden- en gaat zijn als het gezin compleet is. Als er kinderen komen, zien we onze partner voor het eerst als vader of moeder acteren. Regels, tradities, patronen: we nemen allemaal onze wortels uit ons gezin van herkomst mee naar ons eigen gezin. In de opvoeding van onze kinderen laten we dus een stuk van onszelf zien, dat we tot die tijd nog niet hoefden te openbaren. En we ontmoeten bij onszelf en de ander gedrag en patronen, waar we wellicht minder gelukkig mee zijn.

Kunnen jullie daarover met elkaar praten op een constructieve, veilige manier? Want heel veel stellen lukt dat niet en dan slaat de twijfel toe.

We ontwikkelen en groeien allemaal

Of je nu high school lovers bent of elkaar leert op latere leeftijd: we blijven in de loop van de jaren niet wie we ooit waren aan het begin van onze relatie. Als het goed is blijven we ons allemaal ontwikkelen, veranderen onze meningen en voorkeuren. We hebben allemaal periodes dat we geweldig in ons vel zitten, dankzij carriére, kinderen die goed gaan, flow op veel vlakken. En we hebben allemaal periodes dat het allemaal niet zo lekker loopt: verlies van werk, gedoe met pubers, mantelzorg, burn- en bore-out, corona. En we worden steeds ouder met de leeftijdsgebonden issues: hormonale veranderingen, kleine en grote lichamelijke klachten en gebreken, midlife-dingen, verlies van vitaliteit in brede zin.

Al deze veranderingen hebben invloed op de dynamiek binnen de relatie, logischerwijs. Sommige zaken lossen koppels zelf soepel op, andere kosten wat meer moeite en in iedere relatie moeten er op zeker moment grotere drempels overwonnen worden. Soms gaat dat fantastisch en wordt een koppel echt weer een team in zo’n uitdagende fase. Voor andere stellen is het de spreekwoordelijke druppel.. Het lijntje breekt voor even of blijvend.

Vaak groeien we ongemerkt uit elkaar

Hoewel onze normen en waarden vaak tamelijk onwrikbaar zijn, kunnen ook zij verschuiven door grote levensgebeurtenissen als ziekte of overlijden van naasten. Maar ook een inzicht tijdens een opleiding, een boek wat je wereldbeeld doet kantelen, een gesprek met een goede vriend die een nieuwe weg heeft gekozen: het kan leiden tot de gedachte dat we het roer om zouden willen gooien. Maar één blik op je partner vertelt je al dat dat geen goed idee is: die zou overboord slaan of op zijn minst de giek tegen het hoofd krijgen. Dus doe je nog maar even niks en houdt vast aan de routines en gewoonten van alledag. En dat gaat knellen.

Ik krijg dan altijd beelden uit de film ‘the Truman show’. Zo lang Truman zich houdt aan het script, de patronen en gewoonten die hem zijn aangeleerd, loopt alles op rolletjes. Maar echte liefde voelt hij niet van- en naar zijn vrouw. Als hij op een dag wordt verstoord door een vrouw van buiten de filmset, verandert alles. Hij begint zich vragen te stellen over zijn leven, de mensen om hem heen, de gebeurtenissen van alledag. Door de grenzen af te tasten, loopt hij aan tegen zijn aangeleerde angsten en fobieën. Beperkende gedachten en overtuigingen die hem al die jaren op zijn plek, in zijn dwangbuis, hebben gehouden. En dan breekt hij uit. Eerst onsuccesvol want halfslachtig en uiteindelijk laat hij bijna het leven om te vluchten uit de nep-wereld waarin hij gevangen zit.

Ik ontmoet menig cliënt die een Truman-verhaal vertelt. Alles leek oké, tot de verstoring. En ineens ging alles kantelen en draaien door een reünie van school, een nieuwe collega op het werk, een flirt van iemand op de sportschool of in de yoga-groep. Soms is het minder duidelijk en komt de plotselinge diepe onvrede voort uit een zoveelste ruzie om een wissewasje, de zoveelste discussie om iets in de opvoeding, de zoveelste druppel in een enorme emmer. Het loopt over.

Ineens is dan niets meer vanzelfsprekend of normaal. Wat gisteren nog prima was, is nu saai. Wat een zesje leek, is ineens minder dan een vier geworden. En je voelt een steen in je maag als je naast je partner zit, die van niets weet en blij naar jouw favoriete TV programma zapt.

Ga het aan, want het gaat niet vanzelf weg

De meeste stellen gaan te laat in relatietherapie. Nooit gaat een stel te vroeg in relatietherapie. We leren over relaties, zoals we leren over vriendschappen: met vallen en opstaan, door te proberen en evalueren. En aangezien vriendschappen lang niet altijd een leven lang stand houden, is het niet zo gek dat ook menig relatie deze trial en error aanpak niet overleeft. En al te vaak is dat en gevolg van gebrek aan onderhoud in de vorm van ‘onthullen wie we worden en zijn’. Onze intenties zijn uitstekend: we willen de harmonie bewaren, niet verstoren, we willen niet de zeurpiet en aanklager zijn naar onze partner. Dus slikken we in, houden verborgen, delen niet mede. En zo stapelen we intern onvrede en ongenoegen. Tot het pakhuis uit zijn voegen barst.

Mijn advies: laat het niet zover komen en wees meedogenloos openhartig naar je partner, als je twijfels ervaart. Spreek uit waarmee je zit, waar je naar verlangt, waar je angst voor voelt. Deel mede als je iets wilt, of juist niet meer. Challenge je partner om zich te openen voor jouw proces, zonder direct te oordelen en in de weerstand te gaan. Wees over en weer instemmend nieuwsgierig en ga uit van de bedoeling om bij elkaar te willen blijven, door de stormen en orkanen die soms bij de relatie horen. Stellen die erin slagen op die manier met elkaar te communiceren, hebben uiteindelijk de sterkste verbinding met elkaar, zelfs als ze besluiten elkaar te verlaten. Omdat deze vorm van openheid, leidt tot autonomie en differentiatie. Een dat zijn uiteindelijk de ingrediënten waarmee we het meest hartgrondig voor elkaar en de relatie kunnen kiezen.

Omdat dit soms als een onveilige en onbekende weg voelt, kan juist bij twijfel aan de relatie de keus voor relatietherapie een heel goede zijn. Een ervaren therapeut is in staat de veilige bedding te creëren voor potentieel onveilige gesprekken. Inzichten, voorbeelden, kennis en ervaringen die de therapeut deelt, kunnen jou en jullie helpen deze drempels te overwinnen. Een goede therapeut helpt jullie naar relatiecontract 2.0, om met Esther Perel te spreken. Want het oude contract zal niet lang meer blijven werken

Twijfel je aan jullie relatie? Praat erover.