Systemische Coaching
Om duidelijk te maken waaraan Systemisch Werken aandacht besteedt, dit voorbeeld:
Stel je voor: twee vrouwen van 48 jaar, zelfde woonplaats, zelfde gezinssamenstelling.
De eerste is oudste dochter uit een gelovig arbeidersgezin met verder zes jongere broers, moeder is overleden vlak na de geboorte van de jongste zoon. Vader is geen nieuwe liefde tegengekomen, maar heeft zijn leven hard gewerkt om het hoofd boven water te houden. Uiteindelijk is het hem gelukt om zijn jongste zoon te laten studeren, voor de anderen was dat financieel niet mogelijk, al hadden ze allemaal de hersens ervoor.
De tweede is een nakomertje in een gezin met 3 oudere zussen. De ouders hebben samen een succesvolle onderneming gehad en deze kunnen verkopen, toen deze vrouw pas negen jaar was. Ze herinnert zich een zorgeloze vroege jeugd, waarin haar ouders altijd aan het werk waren, maar gelukkig waren er haar oudere zussen, die voor haar zorgden en dol waren op het kleintje. Dat was fijn, want kort na de verkoop overleed haar held: haar vader aan een hartinfarct. Moeder belandde in een diepe depressie, die bijna vijfjaar aanhield, voordat ze weer enigszins begon te functioneren. De zussen waren het huis uit, zij is tot haar zevenentwintigste thuis blijven wonen: ze kon haar moeder gewoonweg niet alleen achterlaten.
Op basis van deze paar zinnen is duidelijk dat deze twee vrouwen heel anders in de wereld zullen staan. Hun jeugd heeft hen verschillende lessen geleerd, ze hebben andere ‘boodschappen’ gekregen van ouders en belangrijke volwassenen in de omgeving. Hun positie in het gezin was mede bepalend voor hun rol, de plek die ze moesten vervullen. Als je even de tijd neemt om erover na te denken, dan krijg je er beelden bij, misschien ook wel beelden uit je eigen jeugd.
Je visitekaartje, je systeem
Een systeem is een samenhang van mensen en omgevingsfactoren. Je bent onderdeel van verschillende systemen: je huidige gezin, je gezin van herkomst, je familie, de organisatie waar je werkt, de vereniging of kerk waarin je tijd en energie steekt, je vriendengroep.
Ieder systeem heeft een eigen ‘taal’, een eigen cultuur en omgang. In het systeem zijn onbewuste patronen ontstaan, die iedereen doorvoelt en naleeft, zonder daar bewust vragen over te hebben. Dergelijke patronen of ‘loyaliteiten en verstrikkingen’ hebben impact op de onderlinge relaties en omgang.
In de loop van je leven, maak je dus onderdeel uit van verschillende systemen en sta je bloot aan de gebeurtenissen in die systemen. De gebeurtenissen hebben gemaakt dat jij een bepaalde ‘plek’ hebt gekregen, vrijwillig gekozen of door de omgeving ‘opgelegd’. Door het innemen van die plek, was of ben je binnen het systeem verbonden en dat voelt veilig. Het ingewikkelde is, dat die plek je ook beperkingen oplegt, je kan verstrikken in loyaliteiten en verplichtingen die op zeker moment niet meer goed voelen.
In coaching zien we bijvoorbeeld regelmatig mensen die om een of andere reden de rol van ‘clown’ in het gezin hebben moeten kiezen, om te zorgen voor enige lichtheid in het gezin. Ook komen we nogal eens mensen tegen die hebben geleerd om conflicten te dempen en zichzelf weg te cijferen, om de harmonie zo goed mogelijk te bewaren in een gezin vol onrust of agressie.
Binnen systemische coaching zeggen we dan: deze plek en rol waren ooit je beste overlevingsstrategie.
Van Verleden naar het nu en de toekomst
Het lastige is dat overlevingsstrategieën die we ons als kind eigen hebben gemaakt, in het volwassen leven lang niet altijd werken. Meestal komt dat het eerst tot uiting in de relatie. De partner van een ‘clownskind’ vraagt zich af of er niet een keer een gesprek met écht contact mogelijk is, waarin niet alles met grapjes wordt afgedaan.
Het ‘harmoniekind’ vraagt zich na een aantal jaren in de relatie af, wat het nu eigenlijk zelf echt wil, want begrenzen van de partner lukt niet en het voelt niet meer goed. Of andersom: er is ineens een ongekende escalatie in een discussie, doordat jaren ingeslikte woedde ineens naar buiten komt. Het harmoniekind herkent zichzelf niet meer..
Systemische loyaliteiten en verstrikkingen kunnen op allerlei manieren tot uiting komen in het hier en nu. Via Systemisch Werken kunnen we jouw systemen onderzoeken. We zetten het neer in een papieren Genogram of met miniaturen op tafel (mini familieopstelling) en bekijken met elkaar welke lijnen, verbanden, verstrikkingen, loyaliteiten en boodschappen een rol hebben gespeeld in jouw leven. Inzicht in jouw systeem zal je helpen met meer mildheid naar jezelf te kijken, maar ook beter doen begrijpen waarom je verzeild bent geraakt in de situatie waarin je zit.
Samen bespreken we welke verstrikkingen je zou willen los maken en welke keuzes er zijn die het mogelijk maken om in het hier en nu zaken te veranderen.