Vlinders in je buik, verdwenen eetlust, zwevend op een roze wolk: ooit was het het allerlekkerste gevoel dat je kon overkomen. Want verliefd zijn is een kleine vrolijke mini-psychose waarin je niet meer helemaal helder waarneemt. Door een roze bril ontvang je glimlachend een positief verstoord beeld van de realiteit. Opeens is er die bijzondere ander: de bron van alle tintelingen, spartelingen, kriebels en huiveringen over je hele lijf! Ach wat is het allemaal interessant wat die ander vertelt en vindt! En oh jee: hele avonden wil je doorbrengen om alles alles over die ander te weten te komen. Tussen de urenlange zoenen door natuurlijk. De echte ‘fysieke’ verliefdheid, waarin alle hormonen je ontregelen, duurt maximaal zo’n zes weken. Daarna gaat je brein het afzwakken, om je gezondheid te bewaken, want te lang verliefd zijn is niet goed voor een mens.
In die periode van prille verliefdheid neemt je omgeving je niet meer helemaal serieus. Tegelijkertijd is iedereen een beetje jaloers, omdat we allemaal weten hoe heerlijk het is en stiekem terugverlangen naar dat gevoel. Een gevoel wat overigens veel langer dan die zes weken kan nasluimeren en weer opleven, tot wel twee jaar aan toe, mits we steeds nieuwe dingen met elkaar ondernemen buiten de comfortzone. Abseilen is beter voor de prille liefde dan Netflixen. Dat je het weet.
Verliefd zijn: mag jij dat nog?
Ontelbare liedjes, een zee aan gedichten, talloze kunstwerken vinden hun bron in de poel van verliefdheid van de maker. Verliefdheden hebben de wereld ongelooflijk veel moois opgeleverd. En waarschijnlijk heeft verliefdheid tussen twee mensen ook het belangrijkste in jouw leven opgeleverd: je relatie en misschien wel een compleet gezin met kinderen. Verliefdheid is een bron van energie, plezier, geluk, leven.
In de loop van de jaren gaat verliefdheid over in houden van. Af en toe voel je nog de echte tintelingen (feit: mijn vrouw en ik sturen elkaar dan een selfie met hartje en de tekst ‘even een love-moment’), maar het meest van de tijd is er de liefdevolle vanzelfsprekendheid in de omgang. Je kunt van elkaar op aan. Geen grote vlammen meer, maar een zachtjes brandend vuurtje. En dan komen de carrières, de kinderen, de zorg voor naasten in je leven.. je verliest elkaar misschien zelfs een beetje uit het oog.
En dan is er ineens iemand die je aandacht vangt. Die de goede dingen zegt, de juiste oogopslag. En je voelt hoe je enerzijds weerstand biedt en anderzijds mee wilt bewegen op deze golven. Je hoort een waarschuwend stemmetje in je hoofd, maar je negeert het steeds vaker. En dan is er het eerste appje van die ander, waarvan je weet: dit is de vraag… Ga ik mee met een flirterige emoji of lach ik het weg met een ‘verkeerde’ emoji? Je voelt de spanning in je buik en beheerst je niet.. Je beantwoordt de flirt met een flirt terug. Een brok in je keel als je de ander ziet typen.. Je weet al wat er komt.. Dit is de eerste stap in iets avontuurlijks wat je ontzettend levend laat voelen en tegelijkertijd voor een knagend schuldgevoel gaat zorgen. Het is geheim. Het heeft een erotische component. Het is het voorportaal van een affaire. En het is sterker dan jij.
Ik ben verliefd, mijn relatie is dus niet goed..
Daar zit je dan met je lichte vlinders. En een schuldgevoel. Want het is helemaal niet zo dat je thuis ongelukkig bent. Welnee, misschien heb je de laatste tijd wat minder op elkaar gelet, maar als het je op de persoon af wordt gevraagd, voel je echt wel liefde en respect voor je partner. Je koestert wat er allemaal is, wat jullie samen hebben opgebouwd. De kleine gebaren, de blikken, de halve woorden die onderling als hele zinnen voelen. Jullie kinderen, herinneringen aan gebeurtenissen, de band met elkaars ouders, de gezamenlijke vrienden: er is zoveel moois, dat wil je absoluut niet in de waagschaal leggen.
En dan toch die verliefdheid… Hoe dan?
In de praktijk krijg ik dan de vraag: ‘Maar kennelijk heb ik ervoor open gestaan, dus dan miste ik iets in mijn relatie, toch?’.
Nou, nee dus! Dat hoeft helemaal niet. Want bedenk wel:
• We worden ouder dan ooit.
• We blijven langer gezond en vitaal dan ooit.
• En we zitten met een reptielenbrein dat nu eenmaal doet aan verliefd worden. Want dat heeft evolutionair voordelen opgeleverd: meer seks, meer nageslacht.
• We leven maar één keer, yolo, fomo!
• We stellen hogere eisen aan ons leven, onze relatie en onze partner dan ooit.
En die partner zoeken we maar één keer uit en daar moeten we het de rest van ons leven mee doen, letterlijk en figuurlijk. En daar blijken we met zijn allen niet zo heel erg goed in te zijn. Zeventig procent van alle relaties krijgt in enige vorm te maken met ontrouw en affaires; fysiek, emotioneel of beiden. Vijftig procent van de huwelijken sneuvelt, waarvan veel door een affaire. En zestig procent van de tweede huwelijken sneuvelt, want het tegenovergestelde van onze vorige partner blijkt zelden een uitkomst.
Esther Perel herinnert ons eraan dat ontrouw ook in landen waar je gestenigd kunt worden, gewoon voorkomt. De aandrang tot verliefdheid en affaire is kortom voor de mens sterker dan onze ratio die weet wat de consequenties kunnen zijn. En toch zijn we in de dagelijkse omgang genadeloos over deze ingebakken aandrang. Wie verliefd wordt op een ander heeft niet genoeg in zijn relatie geïnvesteerd, is een bedrieger, gaat voor lust, is onbetrouwbaar.
Durven jullie erover te praten?
Veel cliënten in de praktijk waarbij een affaire een rol speelt, hebben nooit met elkaar besproken hoe ze zouden omgaan met een verliefdheid van een van beiden. En dat snap ik echt wel: in het begin van de relatie speelt het natuurlijk niet en later in de relatie is het een potentiële bom die heel veel onzekerheid en zelfs angst kan opleveren om te verliezen. Het is nogal een klap voor je ego, als je partner bekent verliefd te zijn geworden op een ander.
Tegelijkertijd is de enige weg om niet op de klippen te lopen, ook dergelijke angstige scenario’s met elkaar door te spreken. En dan vooral als het goed gaat tussen jullie, met een glas wijn op een terras. Als aanleiding is er altijd wel een artikel of bericht ergens: Marco Borsato en Iris Hond, Drétje Hazes, Yolanthe en Jan of Wesley: er wordt wat vreemd gegaan en verliefd geworden in de wereld. En dan is de vraag: ‘goh schat, hoe zouden wij daarmee omgaan? Zou jij het mij vertellen als je verliefd werd op een ander?’ Een prima eerste aanzet. Want door erover te praten, wordt het kleiner. En ontstaat informatie die relevant is voor de relatie.
En misschien ontstaat er wel positieve spanning: zo’n gebeurtenis kan maken dat je elkaar door andere ogen, bijvoorbeeld door de ogen van die derde persoon, gaat bekijken. Verliefdheid kan jaloezie aanzetten, die in een vroeg stadium meer werkt als afrodisiacum dan als vergif. Als ik cliënten op de bank heb zitten en zijn affaire is net uitgekomen, dan hoor ik vaak dat er de laatste weken meer dan ooit met elkaar is gevreeën. ‘Als het tussen ons de laatste jaren zo was geweest als de laatste weken, dan had ik helemaal nooit in die affaire beland’, verzucht menig echtgenoot in de gesprekken. Met die kennis kun je je voordeel doen: praten met elkaar over verliefde gevoelens zet iets in ons aan. Het is ongemakkelijk, het is soms pijnlijk en een goede timing, sfeer en basis is belangrijk. Maar dan is toch mijn advies: praat er in een vroeg stadium over en denk niet dat het wel over gaat. Instemmend nieuwsgierig zijn en durven het blozende roze beest in de muil te kijken samen: dat is buiten de comfortzone en zet vaak alles in vuur en vlam.
Willen jij en je partner hier met mij over praten? Contact me en we maken een afspraak!